El Salvador: De president is in oorlog

El Salvador: De President is in oorlog

Dit artikel is gebaseerd op een bijdrage die Rodolfo Cardenal schreef in het weekblad “El Independiente” dat ik elke week mag ontvangen, dank zij Roger Ponseele. Rodolfo Cardenal is een Jezuïet en Directeur van het “Centro Monseñor Romero” van de UCA (Centraal Amerikaanse Universiteit):

Volgens Cardenal is president Nayib Bukeke van El Salvador in oorlog tegen “zijn vijanden”. Die oorlog begon eigenlijk al vanaf de dag dat hij tot president verkozen werd in februari 2019. Het is wel een oorlog die begonnen is door een president die de burgeroorlog van de jaren 80 niet heeft meegemaakt en dus niet weet hoe erg dit is voor de bevolking. Hij is immers geboren in 1981 en was 11 jaar oud toen de vrede getekend werd.

Het doel van de oorlog van president Bukele is, zoals tenslotte van alle oorlogen, de totale macht in handen krijgen. Alle middelen zijn goed om het doel te bereiken. De oorlogslogica onderwerpt de economie, het leven van de burgerbevolking en de politiek aan de macht van het leger. De president heeft al aangetoond dat eenieder die probeert zijn machtsstrijd tegen te werken, slachtoffer wordt van de media of zelfs fysisch geplaagd wordt.

Als het om een economische oorlog zou gaan, dan kan die opgelost worden of door veel geld te betalen, of omdat het economische doel bereikt is. Maar een oorlog om de macht los je niet op met geld omdat de ambitie onverzadigbaar is. Wie de macht al heeft, wil steeds meer macht. Dood en vernieling zijn de middelen om het nooit verzadigde doel te bereiken.

Nayib Bukele

De bendes in El Salvador zijn daar een goed voorbeeld van. Hun enige doel is Macht. Alle middelen (afpersing, bedreiging, terreur en moord) zijn goed. Hun wapens helpen hen daarbij. Wel weten de bendeleden dat hun “rijk” maar tijdelijk is, want ze belanden op relatief korte termijn of in de gevangenis of in het graf.

De oorlog van de president speelt zich af op verschillende niveaus. In de “sociale media” waar zowel de president gebruik van maakt via zijn Twitter account, als zijn getrouwe volgelingen die, via eigen online krantjes op Instagram en Facebook, dagelijks de president steunen en loven. Ze zijn -althans in theorie- bereid hun leven voor de president te geven.

GANA (de partij die Bukele als presidentskandidaat kon inschrijven) en NUEVAS IDEAS (de partij door Bukele opgericht) reproduceren de “bevelen” van de president en vragen hun leden om alles wat de president vraagt (lees: beveelt) ook in daden om te zetten. Maar, de basis waarop Bukele steunt om de macht helemaal naar zich toe te trekken is de Nationale Politie en het leger. Het leger liet zelfs weten dat “hun enig doel is de plannen van de president te steunen”, zoals de minister van defensie (zelf een militair) zei. Dat is ongrondwettelijk, want volgens de grondwet moet het leger “onpartijdig” zijn.

Zelfs de directeur van de Nationale (burger) politie kwam op televisie, gekleed in een militair uniform.

Het is wel een beetje ironisch dat de jonge president, die zogezegd alles wil vernieuwen via zijn politieke partij Nuevas Ideas (Nieuwe Ideeën) zich gaat steunen op het leger. Tijdens het proces in Spanje in juni jongstleden tegen een van de moordenaars van de 6 Jezuïeten en hun 2 helpsters in 1989, Kolonel Inocencio (Onschuldige?) Montano, werd duidelijk dat het opperbevel van het leger, met medeweten van ex president Alfredo Cristiani, de moord heeft beslist en uitgevoerd.

Cristiani, medeschuldig?

Maar ook de huidige leiders van het leger hebben tot op vandaag niets anders gedaan dan proberen het proces in de doofpot te stoppen, dus zijn ze medeplichtig, in ieder geval om het instituut “leger” wit te wassen. Ook de voorzitter van de Christen Democratische Partij (PDC), Rodolfo Parker is medeschuldig omdat hij als advocaat van het leger tijdens het schijnproces in San Salvador, de getuigen verplichtte om de zaken anders te vertellen dan ze echt gebeurd waren.

Rodolfo Parker, Advocaat en Christen Democraat

Op dit leger, van oudsher verkeerd bezig en dat decennia lang met dictatoriale middelen het land regeerde, steunt de “vernieuwende(?)” president zich om oorlog te voeren. Ook alle vorige presidenten hebben alles in het werk gesteld om de schuldigen te beschermen, zodat ze niet veroordeeld zouden worden in El Salvador. Maar, het proces in Spanje, waar Montano schuldig werd bevonden, laat duidelijk weten dat het leger en de president Cristiani, verantwoordelijk zijn voor de moord. Montano, als enige aanwezig op het proces in Spanje (de andere legeroversten en Cristiani krijgen de bescherming van het Salvadoraanse gerecht en worden dus niet aan Spanje uitgeleverd) hangt een gevangenis straf van 150 jaar boven het hoofd. (Montano is ondertussen 74 jaar).

Montano, 3^de van links, in het jaar van de moord, 1989

Ironisch dus, maar ook merkwaardig. President Bukele die op alles en nog wat reageert via zijn Twitter account, heeft tijdens het hele proces in Spanje en ook daarna, met geen woord gerept over het proces. Hij moet immers goeie vriendje blijven met de legertop om zijn macht nog te kunnen uitbreiden.

Tenslotte moeten we ons nog afvragen: “Wie zijn dan de vijanden tegen wie Bukele ten oorlog trekt”? Het zijn geen buitenlanders, geen criminele organisaties, zelfs niet de corrupte politici. Het zijn de politieke partijen ARENA en het FMLN, de kritische pers, het Grondwettelijk Hof. In één woord: al wie een beetje nadenkt en gebruik maakt van de vrije meningsuiting. Het ministerie van Financiën heeft belastingontduikers gemeld, maar alleen dezen die kritiek op de president hebben worden daarvoor vervolgd.

Maar de grootste vijand van Bukele is hijzelf. Zijn improvisatie, het gebrek aan regeringsplannen en planning tegen COVID-19 en zijn gretigheid om alles rond zijn persoon te centraliseren zullen hem de das om doen. Ook het feit dat hij nog nooit informatie heeft gegeven zal hem opbreken. Zelfs zijn sterkste aanhangers willen toch wel eens weten waar hij de vele miljoenen dollars aan heeft besteed.

En dan zijn er toch nog de externe vijanden van Bukele (en zijn regering): de armoede, de werkloosheid, het gebrek aan minimale huisvesting, gebrekkige gezondheidszorg en de enorme en overdreven rijkdom van 1% van de bevolking. En tegen die laatsten (zoals bv de voorzitter van de Private Ondernemingen, Mijnheer Simán, uit de bekende 14 rijke families) moet hij wel vechten, want die willen wel een deel van de macht (waarop Bukele zo aast) blijven behouden.

Tot een volgende keer.

Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo)