Roof en brand in kantoor dat zoekt naar verdwenen kinderen.

(foto genomen door het kantoor van de Ombudsman)

Rond vijf uur ‘s morgens zijn gisteren drie gewapende mannen het kantoor van de Vereniging “Por Búsqueda de Niñas y Niños Desaparecidos” (Op zoek naar jongens en meisjes die verdwenen zijn) binnen gevallen. Ze stonden buiten te wachten tot enkele werknemers van de vereniging er aankwamen (vroeg in de ochtend omdat ze die dag naar het binnenland moesten). De drie mannen hielden de werknemrs onder schot met hun pistool en zeiden hun dat ze de nachtwaker moesten vragen om de deur te openen.

De nachtwaker vertelde acheraf dat de werknemer alleen zei: “Hei, doe de deur maar open”, zoals die altijd zei. Dus opende hij in volle vertouwen de deur. Te laat natuurlijk om te reageren. Ze ontwapenden hem en bonden hem vast, samen met nog een man die daar was, en legden hen op hun buik op de grond.

De mannen hadden geen vermomming maar omdat het nog donker was en omdat alles razend snel gebeurde konden de werknemers geen beeld krijgen van wie ze waren. De nachtwaker vertelde dat hij alleen iemand hoorde zeggen “Nemen we dat ook mee of laten we het liggen?”

Alvorens weg te gaan met documenten en computers hebben de overvallers benzine gestrooid en de boel in brand gestoken. De drie mannen die gebonden waren konden zich gelukkig los wringen en met waterslangen probeerden ze de brand te blussen tot de brandweer er aan kwam die de rest van het bluswerk deed. Ondertussen waren de meeste documenten al door de brand vernietigd. 

Ester Alvarenga, ex directrice,  informeerde dat de meeste schade was aangericht bij de boekhouding en de gevallen van de verdwenen kinderen. 

“De informatie van het juridisch departement die ook bij de rechtbanken is neergelegd, zijn half verwoest; wat vrijwel helemaal verwoest is, is de boekhouding en alle informatie die we hebben in verband met het werk dat gedaan is in samenwerking met de mensen die hun kinderen verloren tijdens de oorlog” zei Alvarenga. Gelukkig heeft de organisatie een back-up van alle informatie die op hun kantoor te vinden is. 

Pro Búsqueda is 19 jaar geleden opgericht door de Jezuïet Jon Cortina, die ondertussen overleden is. De bedoeling van de Vereniging is het opsporen van de meer dan 1200 kinderen die tijdens de oorlog verdwenen zijn. Velen van hen werden door de Nationale Wacht, de Politie of het leger opgepakt en in “adoptie” verkocht aan (meestal) buitenlanders. Ondertussen is de staat El Salvador al twee keer veroordeeld door de Internationale Rechtbank voor de Mensenrechten, gezien de medeplichtigheid van officiële instanties in de verdwijning van de kinderen. 

Pro Búsqueda heeft tot op vandaag al 387 gevallen van verdwenen kinderen opgelost. Hiervan vonden ze 237 keer de ouders of de kinderen terug en werden de kinderen bij hun natuurlijke ouders gebracht. Heel emotionele momenten voor zowel de natuurlijke ouders als voor de kinderen, die ondertussen al volwassenen zijn.

De Ombudsman voor de Mensenrechten van El Salvador kwam naar het verwoeste kantoor van Pro Búsqueda en drukte zijn verontwaardiging uit. Maar hij verwees wel naar wat er net voor en tijdens de burgeroorlog van de jaren 80 gebeurde. Toen was het schering en inslag dat de represieve politie of het leger kantoren van vakbonden of volksorganisaies binnen viel en documenten weg haalde, en zelfs de mensen vermoordde. De bedoeling was om er de schrik bij de bevolking in te prenten.  “De mensen die vandaag het kantoor van Pro Búsqueda binnen vielen wisten precies wat ze er zochten: de historische documenten verwoesten” zei de ombudsman.

Wat zit daar achter?

Er is een tijdje geleden door de Grondwettelijke Rechtbank een verzoek aangenomen om te beslissen of de Amnestiewet van de jaren 90 grondwettlijk is of niet. Uiteraard zijn allen die tijdens de burgeroorlog de mensenrechten met de voeten getreden hebben bang, want als de amnestiewet ongrondwettelijk wordt verklaard, kunnen ze allen gedagvaard worden. Oorlogsmisdaden kennen immers geen vervaldatum.

Enkele weken geleden heeft het aartsbisdom van de ene dag op de andere het mensenrechten kantoor van het bisdom (Tutela Legal) gesloten. Daar zijn documenten bewaard van vele massamoorden. Die documenten lagen aan de basis van de uitspraken van de International Waarheidscommissie. Niemand kan garanderen dat die documenten niet verdwijnen, ook al zegt de aartsbisschop dat dit niet zal gebeuren. Maar, er is hier niemand meer die de bisschop nog gelooft. Hij liegt gewoon te veel.

Het zou dus kunnen dat zowel de plotselinge sluiting van Tutela Legal als de overval van gisteren op Pro Búsqueda, tot doel hebben alle beschuldigende documenten te doen verdwijnen. Mocht de Amnestiewet ongrondwettlijk verklaard worden, dan zijn er geen bewijzen meer tegen de schenders van de mensenrechten.

Gaan we echt weer dezelfde periode van voor en tijdens de burgeroorlog tegemoet? We hopen van niet...

Groetjes van

Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo)