Bisschop Romero van El Salvador is Martelaar

Bisschop Romero: Martelaar

Vorige week tekende Paus Franciscus een document waarin staat dat bisschop Oscar Arnulfo Romero door het Vatikaan erkend wordt als een martelaar, vermoord door mensen die “het geloof haten”. Die verklaring maakt de zalig verklaring van de bisschop iets gemakkelijker. Hier in El Salvador hoopt het instituut van de katholieke kerk dat die zaligverklaring nog dit jaar formeel zal gebeuren, ook nog eens in het land zelf. Ze hopen de paus te kunnen overtuigen dat hij daarvoor speciaal naar ons landje komt.

Onze vorige president, Mauricio Funes, vereerde in woord en daad bisschop Romero. Een nieuwe ringweg rond de hoofdstad kreeg de naam van Bulevar Oscar Romero; de internationale luchthaven van El Salvador heet voortaan Oscar Arnulfo Romero en alle reizigers zien in de gang van het vliegveld foto’s en teksten van en over Romero; in de grote receptiezaal in het presidentiëel paleis hangt nu een prachtig schilderij van de bisschop zodat alle officiële en niet officële bezoekers voortdurend de bisschop moeten zien.

Nu Mauricio Funes, journalist van beroep, geen president meer is, geeft hij wekelijks een programma op de radio: “Zonder censuur”. Naar aanleiding van de verklaring in Rome, was zijn laatste programma dus ook gewijd aan de  bisschop.

Volgens Funes hebben “radikale groepen van de salvadoraanse oligarchie een samenzwering in de media georkestreerd” die de weg baande voor de moord op de bisschop op 24 maart 1980. Hetzelfde gebeurde negen jaar later net voor de moord op de Jezuïeten in november 1989. “De preken van de bisschop belemmerden de kortzichtige belangen van de heersende klasse van het land die ook nog eens de controle over de regering had”, zegt Funes.

“Beide moorden maken duidelijk hoe de rechtse oligarchie opereerde gedurende 35 jaar en het nog steeds blijft doen om zich te ontdoen van critici en oppositie”, beweert hij.

De regering Funes was de eerste om openlijk vergiffenis te vragen voor de moord op de bisschop. Hij vroeg om vergiffenis aan de familie, aan de katholieke gemeenschap en tenslotte aan het volk van El Salvador. “Sinds de bisschop vermoord werd is er een rechtse groep geweest die het imago van de bisschop in opspraak heeft gebracht. Ze vinden dat zijn preken politiek gericht zijn en probeerden zelfs –tot op vandaag- de moord te rechtvaardigen”, zegt Funes. Sommige insiders vertellen dat een groep mensen de moord op de bisschop met whisky gevierd heeft. Diezelfde groep probeerde daarna, via betaalde pagina’s in de kranten, de mensen te overtuigen dat Romero vermoord werd omdat hij klassenhaat predikte binnen de katholieke kerk. In de uiterst rechtse krant, El Diario de Hoy, verschenen mededelingen van groepen zoals “Pro-paz y trabajo” (Voor de vrede en werk), Frente Anticomunista Nacional (Nationaal Anticommunistisch front), bekend als de voorloper van de later opgerichte en uiterst rechtse ARENA partij, die artikels publiceerden om de moord op de bisschop goed te praten. Ook de krant zelf beweerde dat.

Ook Roberto d’Aubuisson lanceerde voor de moord voortdurend bedreigingen tegen de bisschop “omdat hij de repressie en de ongelijke kansen aanklaagde”. Diezelfde d’Aubuisson werd later door de internationale waarheidscommissie aangeduid als de intellectuele moordenaar van de bisschop.

Later, toen de opvolger van Romero het zaligmakingsproces van Romero in het Vatikaan begon, werd de post in het Vatikaan overstelpt met brieven vanuit El Salvador waarin de bisschop werd aangeklaagd als opstoker van onenigheid en voorstander van het communisme. De pak brieven hebben uiteraard mede het proces in het Vatikaan vertraagd.

Wat in Parijs gebeurd is met Charlie Hebdo is totaal af te keuren. Moorden plegen omdat iemand een andere godsdienst belijdt heeft geen enkele zin en is uiting van totale onverdraagzaamheid.

Wat hier gebeurd is met Romero, de Jezuïeten, de moord op vele priesters en mensen van de christelijke basisgemeenschappen is nog veel minder te begrijpen. Het zijn immers mensen van “dezelfde katholieke kerk” die hun bisschop en velen meer vermoord hebben “omwille van hun geloof”. Tijdens de te verwerpen inquisitie vermoordden de leiders van de kerk hun “ketterse” leden. Hier vermoordden de “ketterse leden” hun katholieke leiders en medemensen.

Merkwaardig is het wel dat, nu het Vatikaan de bisschop als martelaar verklaard heeft, plotseling iedereen alleen maar goeds over de bisschop weet. Links, rechts, katholieken, protestanten, sekten en moslims hebben allen hun positive mening over Romero. Alleen Roberto d’Aubuisson, zoon van en kandidaat burgemeester van Santa Tecla, spreekt met geen woord, noch over de bisschop, noch over de moord. Hij weet alleen dat “papi geen moordenaar is”. Ik vraag me af of hij dat zelf gelooft. De zus van d’Aubuisson weet beter en heeft zich helemaal van de familie afgewend.

Maar goed. Alles bij elkaar is dat voor de grote meerderheid van het volk allemaal overbodig. Voor de eenvoudige gelovigen die niets hebben om te verdedigen of te verliezen, is Romero al sinds zijn dood “San Romero de América”.

Groetjes en tot een volgende keer,

Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo)