Twee weken onrust.
Politiek, sociaal en militair
El Salvador leeft al twee weken in onrust. Alle kranten, radio en TV programma’s
hebben er dagelijks uren over gedebatteerd. Links en rechts staan weer
lijnrecht tegenover elkaar. De burgers vinden het politieoptreden te zwak en
vinden dat het leger negen oorlogsmisdadigers ten onrechte beschermt. Zelfs de
aartsbisschop had er zijn mening over.
Vier van de tien gezochte militairen
Wat is er aan de hand? Op
8 augustus vond een spaanse rechter dat minstens tien salvadoraanse militairen in
Spanje terecht moeten staan omdat ze verantwoordelijk geacht worden voor de
moord op 6 jezuïeten en twee medewerksters in november 1989, tijdens een
offensief van de toenmalige geurrilla. Gezien vier van de paters van spaanse
afkomst waren heeft die rechter de aanklacht tegen de militairen ontvankelijk
verklaard.
De vermoorde jezuïeten in 1989
Op de eerste plaats vroeg de rechter aan het Hoger Gerechtshof van
El Salvador om gecertificeerde copieën van een proces dat in de jaren negentig
in El Salvador tegen de militairen werd gevoerd, maar de Opperrechters weigerden
de documenten naar Spanje te sturen.
De spaanse rechter Eloy Velasco
De spaanse rechter riep de
tien beklaagden op om zich bij de rechtbank in Spanje te melden, maar de
officieren vertikten het om naar Spanje te reizen, waar ze waarschijnlijk
tegelijk in de gevangenis terecht zouden komen. Ondertussen is enkele maanden geleden een van die
officieren (Emilio Ponce, ex minister van defensie) overleden.
Als antwoord op de
weigering van de salvadoraanse officieren gaf de spaanse rechter via Interpol
een aanhoudingsbevel uit. Dat kwam op 8 augustus in handen van de salvadoraanse
burgerpolitie, die, gezien internationale afspraken, meteen tot aanhouding van
de aangeklaagden moet overgaan. Maar, de officieren wisten van het
aanhoudingsbevel en, ze gingen de dag ervoor, vrijwillig naar een kazerne van
het leger (die kazerne was vroeger het hoofdkwartier van de "Guardia Nacional",
waar ik zelf ooit gevangen zat en gefolterd werd) om daar “beschutting” te
zoeken.
Ingang kazerne waar de militairen toevlucht zochten
Tijdens de oorlog was dit de Guardia Nacional
Geen enkele juridisch scenario is daarop voorzien. De militairen zijn
niet door de politie opgepakt, maar lopen ook niet vrij rond (hoewel ze hun
bed, tv, bar enz. zullen hebben in “hun” kazerne). Maar formeel heeft de
ploitie hen niet opgepakt. De minister van Defensie heeft de volgende dag de
militairen wel aan justitie “overgeleverd”. Met andere woorden, de rechter is
naar de kazerne (en dus niet naar de gevangenis) gegaan, heeft daar zijn
rapport opgemaakt en de hele zaak naar het Hoger Gerechtshof doorgespeeld.
Dit
Hoger Gerechtshof moet nu beslissen of de militairen aan Spanje zullen worden uitgeleverd.
Tot zover de feiten. Maar
nu de discussie. Allerlei juiste en onjuiste argumenten worden gebruikt om de
opperechters te beïnvloeden in hun beslissing.
Zij die vinden dat de
militairen niet aan Spanje moeten worden uitgeleverd gebruiken de volgende
argumenten (zonder in juridisch gekibbel te willen vervallen):
- - De militairen
werden al tijdens een proces in El Salvador in 1992 voor die feiten beoordeeld.
Niemand mag 2 keer beoordeeld worden voor eenzelfde feit.
-
- Spanje
heeft niets met misdaden van El Salvador te maken. Dat is een rechtstreekse
inmenging in onze autonomie.
-
- In 1993
is er een algemene amnestiewet goedgekeurd voor alles wat tijdens de oorlog is gebeurd.
Die wet is nog steeds van kracht, dus Spanje kan de militairen niet oproepen,
want ze zijn door de amnestiewet beschermd.
-
- De
militairen bedreven die misdaad meer dan 20 jaar geleden. Dus dat is verjaard.
-
Nu de
militairen veroordelen of naar Spanje uitwijzen betekent oude wonden openen. Om
de vrede in het land te bewaren is het beter alles te vergeten en vergeven. Als
we de miliatairen nu uitwijzen, zullen honderden processen aangespannen worden,
tegen zowel het leger als tegen de guerrilla leiders. Het vredesproces loopt
daardoor gevaar.
De voorstanders van uitzijwing van de beklaagden naar
Spanje zeggen daarentegen:
-
- Het
proces van 1992 was een schijnproces, totaal corrupt en waar twee
ondergeschikten veroordeeld werden, maar die dank zij de amnestiewet enkele
maanden na hun veroordeling vrij kwamen. Ook de spaanse rechter vindt dat het salvadoraanse
proces absoluut een schijnproces was. Met andere woorden, de militairen zijn
nog nooit beoordeeld geweest voor de moord op de Jezuïeten.
- - De moord
op de Jezuïeten is een oorlogsmisdaad die elke nationale rechtspraak
overstijgt. El Salvador heeft verschillende internationale afspraken hierover
ondertekend en die zijn belangrijker dan de nationale wetgeving.
-
- Geen
enkele oorlogsmisdaad kan door een nationale anmestiewet toegedekt worden. De
salvadoraanse amnestiewet is voor wat betreft deze oorlogsmisdaad ontoepasbaar.
Bovendien kan de amnestiewet niet toepasselijk zijn voor
regeringsfunctionarissen die actief waren op het moment van de goedkeuring van
de amnestiewet. Tenslotte is de amnestiewet ongeldig verklaard door internationale
gerechtshoven, maar El Salvador heeft die uitspraken steeds naast zich
neergelegd.
-
- Oorlogsmisdaden
verjaren niet. Ze kunnen ten allen tijde weer opgenomen worden in de
internationale rechtspraak.
- - De
oorlogswonden zijn niet geheeld. Degenen die de amnestiewt hebben goedgekeurd
hebben nooit aan de slachtoffers of hun naastbestaanden hun mening gevraagd.
Met andere woorden, de amnestiewet werd aan de slachtoffers opgelegd als een “vredesinstrument”.
De vredesaccoorden zijn het vredesinstrument. De Amnestiewet daarentegen is een
middel om de misdadigers te beschermen. Als die misdadigers uit het leger komen
of uit de guerilla, ze moeten allen veroordeeld worden voor oorlogsmisdaden. De
wonden zullen alleen geheeld worden als men weet wat er gebeurd is en aan wie
men moet vergeven.
Nu is het woord dus aan de opperrechters. Die moeten
binnenkort een uitspraak doen. Wat nu al duidelijk is: alleen de helft van de
bevolking zal het met de rechters eens zijn...
Persoonlijk denk ik dat de officieren niet aan Spanje zullen
worden uitgeleverd. Het geld, de rijken, de machtigen en de corrupten zullen
zegevieren.
Persoonlijk dacht ik dat de militairen tenminste voor één
oorlogsmisdaad zouden moeten worden veroordeeld. Tijdens hun bewind kende ons
landje 228 massamoorden. Tenminste voor één daarvan zouden ze moeten worden
veroordeeld. Jullie zullen het wel in de krant lezen, mochten ze, tegen alle
verwachtingen in, toch aan de spaanse rechter toegewezen worden. Dat wordt
wereldnieuws.
Nog heel veel groetjes
Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo)
No hay comentarios:
Publicar un comentario