De
vijanden van bisschop Romero waren de andere bisschopen en de VS.
Zaterdag 23 mei wordt bisschop Romero officiëel
zalig verklaard. De katholieke kerk maakt er een geweldige happening van, met
meer dan 200 bisschoppen en meer dan 1200 priesters die bij de zaliverklaring
aanwezig zullen zijn. Alle priesters krijgen een hoed want er kan zon zijn. Wel
vergaten ze dat het ook zou kunnen regenen, want het regenseizoen is net
begonnen.
De gewone gelovigen moeten op stevige afstand van de
plek waar “het gebeurt” staan kijken naar grote TV schermen, want zij zijn niet
door de officiële kerk uitgenodigd. Met andere woorden. De mensen voor wie bisschop
Romero zijn leven gaf, mogen er niet bij zijn, terwijl de bisschoppen en
traditionele priesters die Romero verguisden toen hij aartsbisschop was, zichzelf
nu in het middelpunt zetten.
Carlos Dada van de cyberkrant El Faro en Mónica
González van Chili hebben verder onderzoek gedaan naar wat er eind jaren 70
gebeurde rondom de bisschop. In een artikel in El Faro kunnen jullie daar meer
over lezen (http://www.elfaro.net/es/201505/noticias/16989/)
voor wie spaans kan lezen.
Hier een korte samenvatting van hun resultaten, die
wij natuurlijk al lang wisten.
Romero werd aartsbisschop van San Salvador in 1977.
Zijn voorganger, bisschop Chávez y González had de weg naar een kerk met
aandacht voor de armen gebaand. De katholieke kerk was, onder zijn leiding
uitgegroeid tot een basisbeweging van boeren en stadsarmen. Hoewel dit laatste
meer het resultaat was van de vooruitstrevende priesters dan van de bisschop
zelf, die een en ander oogluikend toestond en –waar nodig- verdedigde.
Toen Chávez y González ontslag nam als aartsbisschop
was de keuze voor Romero een kaart in het voordeel van de oligarchie en de
militairen. Zij dachten met Romero de kerk te “heroveren”, want die was, door
het tweede Vatikaans Concilie (1965), de Latijns Amerikaanse bisshoppen conferentie
van Medellin (1969) van het rechte pad afgeweken, dachten zij. Medellin sprak
immers van een “Voorkeur keuze voor de armen” (Opción preferencial por los
Pobres). Die armen zouden door politieke, economische en sociale rechten een
neiuwe macht kunnen worden, samen met de Staat en de politieke macht.
Gevaarlijk dus. Maar de conservatieve bisschop Romero zou dat euvel wel
verhelpen, dachten de machtigen vóór zijn benoeming.
Behalve de oligarchie en de salvadoraanse militairen
was ook de amerikaanse CIA bekommerd over wat er in de kerk van El Salvador
gaande was. In een rapport over de kerken in de regio zeggen ze dat in Panamá en
El Salvador de Christelijke Basisgemeenschappen bestaan die de
arbeidersbewegingen en de boeren organisaties steunen om hun rechten te
verdedigen en hun leven te verbeteren.
De salvadoraanse elite was er zeker van dat met de
benoeming van Romero als aartsbisschop de kerk weer de plaats zou innemen die
haar past: “een triumviraat samen met de oligarchie en de militairen”
Een maand na zijn aanstelling verraste Romero de
oligarchie. Het historisch proces van wat er in het land gebeurde speelde
daarin een grote rol.
In maart 1977 werd pater Rutilio Grande, een goede
vriend van Romero, vermoord. Romero verbaast iedereen door een “enige mis in de
katedraal” af te kondigen in heel het bisdom, waarin hij de veiligheids
instanties van het land aanwijst als de verantwoordelijken voor de moord op
Rutilio. Daarnaast laat hij ook weten dat hij bij geen enkele officiële
gebeurtenis van de regering zal aanwezig zijn, zolang de moord niet opgehelderd
is. Drie maanden later werd de nieuwe president, ook met de familienaam Romero,
aangesteld, maar Bisschop Romero was er niet bij. Voor de rest van zijn leven
is hij niet één keer naar een officiële plechtigheid geweest.
Andere salvadoraanse bisschoppen gingen
verschillende keren naar Rome om Romero aan te klagen omdat hij “de kerk
verdeelt en zich afzet tegen de Staat”. Vanuit Rome is het kardinaal Baglio die
Romero terecht wijst; dezelfde Baglio die een maand geleden in El Salvador
Romero heeft verheerlijkt.
Drie collega bisschoppen
waren vriendjes met de oligarchie en de militairen.
De bisschop van San Miguel,
José Eduardo Alvarez, ook bekend als “de kolonel van San Miguel” omdat hij die
graad had toen hij legeraalmoezenier was.
De bisschop van Santa Ana, Marco René Revelo, riep de aandacht toen hij
in 1981 naar de militaire luchthaven ging om de oorlogsvliegtuigen die de VS
kado gedaan hadden in te zegenen.
De derde bisschop, die van San Vicente was bekend
omdat hij van President Molina een grote plantage had gekregen, en daarom ook
de verdediger van de grootgrondbezitters was. Deze bisschop, Pedro Arnoldo
Aparicio heeft in de begin jaren van de burgeroorlog aan de militairen een
lijst gegeven van 10 van zijn priesters die “van de leer van de kerk afgeweken
waren”. Op dat moment waren al verschillende priesters in El Salvador vermoord
door “doodseskades” of door het leger zelf. Wat was dan wel de bedoeling van
die bisschop om 10 van zijn priesters aan te klagen?
Deze drie bisschoppen gingen dus tussen 1977 en 1980
op en neer naar Rome om te informeren over de afwijkingen van Romero. Het
gevaar zat dus in eigen huis.
In een van zijn brieven aan paus Johannes Paulus II
verdedigde Romero zich met deze woorden: “Zijne heiligheid, ik heb het
geprobeerd, maar die bisschoppen willen me niet vergezellen. Hoe willen zij dat
ik de kerk niet verdedig als de Staat mijn priesters vermoordt? Ze moorden,
martelen en mijn eerste verplichting is de kerk te verdedigen, maar zij willen
me daarbij niet vergezellen: noch de nuntius, noch de bisschoppen.”
Met andere woorden: zijn eerste vijanden waren zijn
eigen collega bisschoppen, vriendjes van de moordende militairen.
De tweede groep vijanden zaten in de VS. Die waren
uiterst bang dat El Salvador het tweede Midden Amerikaanse land zou kunnen
worden dat onder “communistisch” bewind zou komen te staan. In Nicaragua was
Somoza al gevallen in 1979 en de massa bewegingen (gesteund door de “progressieve
priesters” die door Medellin geïnspireerd waren) en de guerilla in El Salvador werden steeds
sterker. Zowel de progressieve kerk als de guerrilla’s waren dus zorgenkindjes voor de VS.
Na de bisschoppencoferentie van Medellin schreef de
multimiljonair Rockefeller een rapport voor Richard Nixon waarin hij zegt dat
de Katholieke kerk “een potentieel gevaar is voor de belangen van de VS, want
vanaf de Conferentie van Medellin heeft de kerk gebroken met haar verbond met
de militairen en de grootgrondbezitters en heeft zich voorgenomen een
revolutionnaire verandering te ondersteunen” Rockefeller geeft Nixon de raad: “Nauwere
banden smeden met de militaire regeringen van de regio en de legers en de
geheime veiligheids organisaties op alle manieren steunen”.
Dezelfde mensen die toen bisschop Romero verguisden
en aanklaagden, wat uiteindelijk tot zijn moord heeft geleid, zijn nu
plotseling zijn grote aanbidders. De armen voor wie Romero zijn leven heeft gegeven
staan nu totaal buitenspel.
Iemand zei ons dat bisschop Romero zelf niet
aanwezig zal zijn op zijn zaligverklaring. Hij beweerde immers altijd: “Als ze
me vermoorden zal ik verrijzen in het volk van El Salvador”. Het volk van El
Salvador is niet op de viering utgenodigd, dus bisschop Romero zal er ook niet
zijn, net zoals hij nooit op een officiële staatsplechtigheid aanwezig was...
Hoe een dubbeltje (verkeerd) rollen kan.
Groetjes
Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo)
No hay comentarios:
Publicar un comentario