El Salvador falliet?

De rechtsvordering die El Salvador falliet kan maken 

(Dat artikel is gebaseerd op een artikel van Alejandra Martins in BBC Mundo)

Binnen korte tijd wordt er in een kantoor in Washington door drie scheidsrechters, zonder recht op beroep, beslist over een rechtsvordering die door het multinational bedrijf OceanaGold tegen El Salvador aangespannen is.

Wat hier op het spel staat, zo zegt de regering van El Salvador, is de gezondheid van de inwoners.

De mijn maatschappij heeft het eerder over de juridische zekerheid die de investeerders verwachten om hun belangen te verdedigen. 

De uitspraak is ook van belang voor andere Latijns Amerikaanse landen en ook voor landen in de rest van de wereld.

“Wat hier op het spel staat, zegt Luis Parada, de coördinator van het advokaten team Foley Hoag die de belangen van El Salvador verdedigt, is de vraag of een multinational het internationaal arbitrage systeem kan gebruiken om een souvereine staat te verplichten zijn wetten te veranderen of moet de internationale investeerder de wetten van het land waar hij wenst te investeren, naleven”.

Milieuvervuiling

OceanaGold, een canadees-australiaans mijnbedrijf, dagvaart El Salvador omdat het land besloot geen ontginnings rechten te geven om goud op te graven.

De salvadoraanse regering verzekert dat de ontginning de schaarse voorraden grondwater kan besmetten.

De maatschappij begon met $ 314 miljoen te eisen maar verlaagde het bedrag tot $ 250 miljoen. Dat bedrag betekent voor El Salvador de begroting van drie jaar voor volksgezondheid, onderwijs en veiligheid samen. Maar het is meer dan waarschijnlijk dat OcanaGold het liefst toestemming van El Salvador krijgt om goud te kunnen opgraven.

De laatste zitting is achter de rug en op elk moment kan nu de beslissing van CIADI (het arbitrage team van de Wereldbank met zetel in Washington) vallen.

Van Pacific Rim naar OceanaGold.

De oorsprong van dit alles ligt in het jaar 2004, Toen vroeg Pacific Rim, Canadees bedrijf en later overgenomen door OceanaGold toestemming om een goudmijn, El Dorado, in het departement Cabañas te mogen exploiteren. Pacific Rim was al bezig in het gebied, met een toestemming om te verkennen en te zien of er inderdaad goud te vinden is.

El Salvador gaf geen toestemming tot exploiteren om drie redenen: Pacific Rim was geen eigenaar van het gebied en had geen toestemming van de eigenaars; Pacific Rim toonde geen haalbaarheids studie en Pacific Rim had geen toestemming van het Ministerie voor Milieu. 

Toen de regering van President Saca (toen nog lid van de ARENA partij) de beslissing aan Pacific Rim meedeelde kwam het bedrijf zelf in 2007 met een wetsvoorstel aanzetten, in de hoop dat het Congres die wet (in hun voordeel) zou goedkeuren, wat niet gebeurde. 

Toen ging Pacific Rim van adres veranderen: Van de Cayman eilanden verhuisden ze naar de VS. Ze gebruikten de Vrijhandelsakkorden tussen de VS en Midden Amerika om hun gelijk te halen. Ze startten de arbitrage in 2009.

OceanaGold kocht in 2012 20% van de aandelen van Pacific Rim. In 2013 kochten ze de resterende 80%.

De argumenten

El Salvador beweert dat Pacific Rim de voorwaarden van de Mijn Wet niet te na kwam en dat het land het recht heeft om maatregelen te nemen om de gezondheid en het leven van de bevolking te garanderen. 

Het kleine landje (21,ooo km2) krijgt vrijwel alle drinkwater uit de rivier Lempa, die, mocht er aan mijnbouw gedaan worden, heel snel besmet zou worden met giftige stoffen.

De argumenten van de mijn maatschappij veranderden telkens. Eerst zeiden ze dat ze aan alle wettelijke eisen voldaan hadden. Alleen de goedkeuring van het Ministerie voor Milieu hadden ze niet gekregen, maar dat was meer een politieke beslissing, zegden ze.

Aan het eind van de rit was hun argument dat ze automatisch recht hebben op de goedkeuring tot ontginnen, alleen al omdat ze geïnvesteerd hebben in de onderzoeken en mineralen gevonden te hebben.De regering van El Salvador, volgens Pacific Rim, had de “wettelijke verplichting” om toestemming tot ontginnen te geven, alleen al omdat er goud gevonden werd.

Mede dank zij de goede organisatie van de volksorganisaties in Cabañas, hield de regering voet bij stek. Er zijn verschillende dodelijke slachtoffers gevallen, waarvan natuurlijk nooit bewezen is dat Pacific Rim er iets mee te maken had, hoewel er serieuze argumenten zijn die wijzen in de richting van de multinational.

Onlangs is er nog een referendum gehouden in het gebied om aan de bevolking te vragen of ze mijnbouw willen of niet. Het antwoord was ronduit NEEN.

Nu afwachten of El Salvador gestraft zal worden omdat ze de bevolking en het milieu belangrijker vindt dan de winst van ee multinational.

Tot een volgende keer,

Groetjes van

Rosa (Guadelupe) en Guillermo (Willibrord)